«Мушкил дар ин аст, ки як ҳавопаймо барои интиқоли чарха ба Тоҷикистон беш аз ним моҳ банд мешавад. Мушкил дар парвоз нест, балки интиқоли чарха аз корхона ба фурудгоҳ як ҳафта ва аз фурудгоҳ ба нерӯгоҳ низ як ҳафта вақт мехоҳад.»
Ҳавопаймои «Руслан», ки метавонад дар як вақт то 170 тонна молро миёни қитъаҳои олам таҳвил диҳад, моли ширкати давлатии Украина - Antonov Airlines аст.
Зайниддин Мӯъминов мегӯяд, бо вуҷуди вазъи ногувори сиёсӣ дар Украина, то ба ҳол дар масъалаи тавлид ва интиқоли чархаву дигар қисмҳои эҳтиётии зарурӣ барои нерӯгоҳҳои Тоҷикистон, аз қабили лӯлаҳо, таҷҳизоти васлкунӣ ва ғайра мушкиле пеш наомадааст.
Корхонаҳои «Электротяжмаш» ва «Турбоатом»-и шаҳри Харкови Украина дар ҳоли ҳозир шарики муҳим дар кулли тарҳҳои нерӯгоҳҳои Тоҷикистон ба шумор меоянд. То ба ҳол ду адад аз 4 чархаи бузурги супоришӣ барои нерӯгоҳи Роғун ва ҳам 9 чархаи хурди дигар барои таҷдиди неругоҳи Норак дар ин корхонаҳо такмил шудаанд. Барои таҷдиди нерӯгоҳҳои Варзоб ва Қайроқум низ таҷҳизот ва қисмҳои эҳтиётии сохти Украина истифода мешаванд. Зайниддин Мӯъминов мегӯяд, кулли низоми нерӯгоҳҳои Тоҷикистон аз таҷҳизоти украинӣ тартиб ёфтааст ва истифодаи технологияи кишварҳои дигар салоҳи кор нест.
Дар ҳоле, ки мақомоти Тоҷикистон аз кори корхонаҳои Украина изҳори қаноатмандӣ мекунанд, сафорати ахирӣ дар Душанбе мегӯяд, созишномаҳои қаблӣ дар соҳаи иқтисод иҷро намешаванд ва ҳам гардиши мол миёни ду кишвар поин рафтааст. Яке аз чунин созишномаҳо роҳандозии як корхонаи муштараки истеҳсоли чархаҳои хурд ва дигар қисмҳои эҳтиётӣ барои нерӯгоҳҳо буд, ки тавофуқаш ҳанӯз соли 2009 миёни «Электротяжмаш» - и Украина ва «Барқи тоҷик» ҳосил шудааст.
Владислав Украинетс, масъули бахши иқтисоди сафорати Украина ба Радиои «Озодӣ» гуфт, далели кундии эҷоди корхонаҳои муштарак ва ҳам ҳамкориҳои дигари тиҷоративу иқтисодӣ то ду соли пеш мавҷуд набудани сафорат дар Душанбе буд: «Мо нақшаҳои зиёд доштем ва онҳо иҷро мешаванд. Ин нукта дар ҷаласаи чоруми комиссиюни ҳамкориҳои иқтисодии ду кишвар зикр шуд. Маҳз он ҷо гуфта шуд, ки як қатор корхонаҳои муштарак бо сармоягузории тоҷикиву украинӣ роҳандозӣ мешаванд. Аммо ҳоло ман як чунин корхонаеро наметавонам ном барам, ки дар ҳақиқат муштарак сохта шавад.»
Виктор Никитюк
Қаблан сафири Украина дар Тоҷикистон Виктор Никитюк ба хабарнигорон гуфта буд, ки коҳиши гардиши мол миёни ду кишвар қабл аз нооромиҳо шурӯъ шудааст. Сафир дар шарҳи мавзӯъ бештар аз ин чизе нагуфт, аммо бино ба иттилои Агентии омори Тоҷикистон, моҳҳои январ - феврали соли равон гардиши мол миёни ду кишвар ба 7 миллиону 695,9 ҳазор доллар, дар қиёс бо ҳамин давраи соли 2013 ҳудуди 47 дарсад поин омадааст.
Владислав Украинетс яке аз сабабҳои ин коҳишро низоми нави гумрукӣ дар фазои собиқ Иттиҳоди Шӯравӣ унвон кард, ки пас аз созмон ёфтани Иттиҳоди гумрукӣ дар ҳайати Русия, Белорус ва Қазоқистон ба амал даромад.
Бино ба иттилои сафорати Украина дар Душанбе, аз он кишвар ба Тоҷикистон 40 дарсад маҳсулоти кишоварзӣ ва бақия маҳсулоти саноатӣ, умдатан таҷҳизот барои нерӯгоҳҳо ворид карда мешавад. Аз Тоҷикистон ба Украина пахта ва меваи хушк содир мекунанд.
Ба ин суол, ки «дар ҳоли таҳти нуфузи Русия, яке аз «харидорон»-и нерӯгоҳи Роғун, қарор гирифтани шаҳри Харков оё корхонаҳо сари ҳамкориҳояшон бо Тоҷикистон таҷдиди назар хоҳанд кард?» ҳам масъулини Тоҷикистон ва ҳам масъули сафорати Украина дар Душанбе гуфтанд, ки ин ҳамкориҳо бар асоси созишномаи қаблӣ пеш меравад ва ҷонибҳо ба тағйир додани он манфиат надоранд.
