Эстрадаи тоҷик: аз Наврӯз то Наврӯз

Манижа

Аммо сад ҳайф, ки садои Манижа аз саҳафоти чанд нашрия, ки бо ӯ мусоҳибаҳои пурсарусадо ороста буданд, дуртару фаротар нарафт ва консерти ду сол пеши вай дар Афғонистон, ҳамчунон ҳамчун охирин намо, ва аммо чӣ намои дурахшон ва барҷастаи ҳунари Манижа дар ёдҳо боқӣ мемонад.Чи қадар мардум интизор дошт, ки Манижа баъди як соли хомӯшӣ танҳо бо як бозгашти худ бақияро ба як нӯл хоҳад зад ва дубора ба курсии подшоҳии кишвари эстрадаи тоҷик хоҳад нишаст.

Дар ғайби Манижа дигар ҳама дидаи умед ба сӯи Шабнами Сурайё дӯхта буданд, ки оё имсол аз хонандаи таронаи ғулғулаафкандаи “Аз кудумин сафар?” чӣ ба даст хоҳад омад.

Дар як соли пеш пуршунавандатарин тарона дар Тоҷикистон шояд ҳамин таронаи Шабнами Сурайё буд.

Шабнам имсол ҳам кӯшиш кард, дар ҳавои ҳамин таронаи “Аз кудумин сафар?”-аш ва низ ҳамроҳ бо ҳамон гурӯҳи рақсии “Падида”, ки дар ҷаҳонгир шудани “Аз кудумин сафар?” баробари Шабнам нақш доштанд, як таронаи дигар иҷро кунад.

Албатта, бо ин умед ва шояд бо итминон, ки шуҳрати таронаи “Лаби ёр”-аш низ ба монанди таронаи “Аз кудумин сафар?” ҷаҳонгир мешавад. Вале истиқболи нисбатан мӯҳтотонатари мухлисон аз ин тарона ин ҳақиқатро бори дигар собит мекунад, ки набояд худро ду дафъа ба як об зад. Аз хонданҳои Шабнами Сурайё имсол баръакс таронаи ороми Тика-тикааш бештар маъруфият дошт. Гуфтанист, дар асл, ин тарона моли овозхони маъруфи афғон Амирҷони Сабурист, вале Шабнам бо иҷрои занонааш ба ҳусни ин тарона ҳусни нав замм кардааст.

Хондан дар пайравӣ ба овозхонҳои маъруфи эрониву афғон дар ин як соли гузашта барои ҳунармандони тоҷик гӯё мисли як мӯд буд. Фарзонаи Хуршед, хоҳари Шабнами Сурайё, ки таронаи “Гардӣ-гардӣ”-аш вирди забонҳост.

Аз ҷумла ситораҳое, ки имсол босуръат касби маъруфият карданд, якеаш Ҷонибек, фарзанди овозхони саршиноси тоҷик Ҷӯрабеки Мурод аст. Ҷонибеки Мурод низ бештар аз овозхонони афғон, ба хусус, аз Фарҳоди Дарё тарона мехонд ва тайи як соли гузашта аз Наврӯз то Наврӯз ин таронааш, ки ҳамроҳ бо Шабнами Сурайё иҷро кардааст, хеле пуршунаванда буд.

Албатта, овозаи “Муъини тоҷик” - Суҳроби Сафарзод ҳолиё дигар бад-он пояе нест, ки чанд сол пеш замони бо як силсила таронаҳои он овозхони эронӣ вориди саҳна шуданаш мушоҳида мекардем. Дар соли гузашта мебинем, ки Суҳроб аз Мӯъин як каме фосила гирифта, бештар ба сабки ҳиндӣ майл доштааст. Сабки ҳиндии ӯ махсусан дар таронаи "Дил шикасти"-ияш дида мешавад.

Римейк

Анъанаи римейк ва ё аз нав хондани таронаҳои чанд даҳсола пеш маъруф, вале баъдан фаромӯшшударо ибтидо Сироҷиддини Фозил (Атлас) ва сипас Нигина Амонқулова (Дар лаби обе) ҷони дубора дамиданд.

Нозия ҳам таронаҳои падари фақидаш Кароматулоҳи Қурбонро иҷро кард ва ҳам чанд тарона аз филмҳои маъруфи солҳои ҳафтодуми садаи гузаштаро. Аввал сабзак лаби ҷӯ буд ва баъд як таронаи дигар аз филми “Парвоз”, ки бо шарофати Нозия ҳолиё дар сархати пуршунавандатарин таронаҳои тоҷикӣ қарор гирифтааст.

Нозияи Кароматуллоҳ, фарзанди овозхони фақид Кароматуллоҳи Қурбон имсол албоми нави таронаҳояш бо номи “Парвонаи хаёл”-ро ба бозор даровард. Аммо ҳунари Нозия тайи соли гузашта дар сабки ретро бештар дурахшид. Вале аз Наврӯзи пор то Наврӯзи нав дар сабки ретро касе баробари Нозияи Кароматуллоҳ набуд.

Аммо наметавон гуфт, ки саҳнаи эстрада комилан дар ихтиёри ҷавонон мондааст. Аз устодони ин саҳна чанд нафар тайи як соли гузашта талош карданд, ин ҳақиқатро, ки “Як камон сад тирро дар хок пинҳон мекунад”, собит кунанд.

Аз ҷумла Сурайёи Қосим дар баробари фарзандонаш Шабнаму Фарзона, худ низ дасту остин барзад ва ба саҳна баромад. Сурайёи Қосим бо таронаи “Ман масту ман маст…”

Ва аммо Маликаи Саид, ки ахиран албоми нави таронаҳояш таҳти унвони “Муҳаббати Малика” нашр шуд, “дар тан куртаи чити қаламӣ” ва “дар дил як ишқи аламсӯз” дигарбора аз худ дарак дод. Маликаи Саид, ки мегӯяд “Дар лабаш хандаи душман гирён” мешавад.

Аз дигар рӯйдодҳои хотирмони соли гузашта, албатта, рэпи тоҷикӣ буд, ки баъди чандин соли дар канораи саҳна ба сар бурданаш, бо як шӯру валвала ва хеле густохона ба майдон даромад ва гӯё мегуфт, даврони Доктор Эмфир дигар тай шуд.

Дуруст аст, ки рэпи тоҷикӣ холӣ аз ишкол нест ва бахусус ба матни таронаҳои рэп, ки меъёрҳои забон ва ҳам ҳадди одобро чандон муроот намекунад, ҳамоно зиёд ва дуруст эрод мегиранд. Вале ин сабки хондан ба саҳнаи ҳунари тоҷикӣ таронаи эътирозро овард. Чизеро, ки дар сабкҳои суннатии эстрада хеле ками дар кам мушоҳида мешуд.

Ва аз фавҷи бузурги хонандагони рэпи тоҷикӣ ба зудӣ як нафар – Мастер Исмайл – берун омаду бақия хеле пеш гузашт. Мастер Исмоил, ки таронаи “Ғарибӣ”-аш худ як гузориши комил аз вазъи зиндагии аксари хонаводаҳо дар Тоҷикистон аст. Хонаводаҳое, ки мардонаш қариб ҳамагӣ ва қариб тамоми тӯли сол дар Русия мардикорӣ мекунанд.

Ва аммо бо ин вуҷуд, ба назари бисёриҳо, як соли гузашта аз наврӯзи пор то Наврӯзи имсола барои эстрадаи тоҷик соли чандон пурборе набуд. Албатта, дар муқоиса бо як соли пеш, ки ба маҳзи соли эстрадаи тоҷик буданаш як фавҷи бузурги ситораҳои нав ва таронаҳои навро ба майдон оварда буд.

Бо вуҷуди ҳама деворҳое, ки дар роҳи овозхонони тоҷик бардоштаанд, ба мисли чун қонуни танзими расму ойин, ки ба ҷайби онҳо зарба зад, ва ё манъи истифода аз фонограмма, ки ба иллати камбуди таҷҳизоти хуб иҷрои консертҳоро барои овозхонон мушкилтар мекунад, мухлисон мегӯянд, хонандагони тоҷик қодир ба намои хубтару барҷастатари ҳунари худ ҳастанд. Хусусан агар, мисли Садриддини Наҷмиддин, Баҳроми Ғафурӣ ва Меҳрубони Равшан дастобадаст шаванд.

Таронаи ин сегона бо номи “Ту аз манӣ!”, ки ҳамагӣ як дафъа ва он ҳам дар консерте ба шарафи поёни моҳи шарифи Рамазон ва таври зинда иҷро шудааст, инак чанд моҳ боз аз пуршунавандатарин таронаҳо дар Тоҷикистон аст.