Вобастагии сахт аз гандуми Украина ва Русия иқтисоди Туркияро дар вазъияти бисёр бад қарор додааст. Дар пайи ҷанги Русия дар Украина содироти гандум ба Туркия ҳам кам шуд. Камбуди орд ва афзоиши босуръати таваррум ин кишварро шадидан нигарон кардааст.
Киштиҳои замоне пур аз гандум ва тухми офтобпараст аз Украина ва Русия ба Туркия ворид мешуданд. Ҳоло дар бандарҳои Истанбул холӣ мондаанд. Баъди ҷанги Русия дар Украина содироти тақрибан ҳамагуна маводи ғизоӣ аз тариқи Баҳри Сиёҳ коҳиш ёфт.
Таҳлилгар Атилла Эсилада мегӯяд: "Мо бояд 10 миллион тонна гандуми навъи босифат аз кишти зимистона ворид кунем. Бо таваҷҷӯҳ ба назорати содирот дар Русия ҳатто намедонам, ин кишвар тавони таъмини ин миқдор гандумро дорад ё на. Украина барои Туркия аз назари содироти ғалладона ва равған бозори рақами як буд. Ҳоло ин бозор аз даст рафт. Албатта, Туркия имкон дорад, ба бозорҳои дигар рӯ орад, аммо ба сабаби дурии роҳ, харҷи ҳамлу нақл зиёд нархи он гаронтар хоҳад шуд."
Браузери шумо HTML5-ро намешиносад
Туркия бе гандуми Украина мемонад?
Вобастагии зиёд аз воридоти гандум Туркияро аз ҳоло дар ҳолати ногувор қарор додааст.
Алӣ Акбар Елдерим, хабарнигори нашрияи “Дунё”, ки дар мавзуъҳои кишоварзӣ, менависад, гуфт: "Туркия моҳи июни соли гузашта як тонна гандуми воридотиро бо маблағи 262 доллар мехарид. Ҳафтаи гузашта қимати як тонна ғалла ба 456 доллар расид, ки қариб ду баробар бештар аз нархи пешина аст. Ҳамингуна Туркия ба далели вобастагиаш аз маҳсулоти кишоварзии воридотӣ ва ҳамчунин болоравии нархи маводи ғизоӣ дар ҷаҳон, дар пайи ҷанги Украина зарари ҷиддӣ мебинад."
Қурби асъори туркӣ соли гузашта коҳиш ёфт ва ҳамоно зери фишор қарор дорад. Ба сабаби онки гандуми воридотӣ бо доллар харида мешавад, тавварум ҳамчунон идома дорад, ҳарчанд ҳанӯз қабл аз ҳамлаи Русия 50 дар сад афзоиш ёфта буд. Симит, нони арзон ва миллии туркӣ, ки бо кунҷит ва бештар барои наҳорӣ пухта мешавад, тақрибан ду баробар гарон шуд. Бо вуҷуди ёронаҳои давлат, интизор меравад, ки нарх боз боло меравад.
Ба қавли Матин Селик, соҳиби ноновойхона, "моҳҳои наздик мо шоҳиди болоравии нархи нон мешавем. Бо афзоиши нархи гази моеъ, барқ ва об, нархи нон ҳатман гаронтар мешавад. Гап фақат сари нархи орд нест, арзиши хамирмоя ҳам, ки 60 лира буд, ҳоло ба 160 лира расидааст. Ин ҷо ҳамчунин хароҷоти нерӯи кориро ҳам ба назар гирифтан даркор аст."
Коршиканиву эътирозҳо, ки қаблан хеле кам иттифоқ меафтоданд, ҳоло ба як кори маъмулӣ табдил ёфтааст. Ба далели афзоиши нархҳо, коргарон талаб доранд, ки музди корашон зиёд карда шавад.
Таҳлилгар Атилла Есилада гуфт: "Аслан нон, як маҳсулоти захиравӣ, ё иловагӣ аст ва агар шумо дигар чизе барои хӯрдан надоред, аз он истифода мекунед. Ман шунидам, ки одамон дар нонвойхона мегуфтанд, нархи як нон, ки ҳоло 4 лира аст, то тобистон имкон дорад ба 7 лира бирасад. Ин бисёр ғамангез аст. Ин вазъ бешак ба иқтисоди кишвар зарба мезанад ва ба нафъи Эрдуғон нест."
Президенти Туркия Раҷаб Тайқиб Эрдуғон соли оянда мумкин аст дигарбора дар интихобот ширкат кунад. Таҳлилгарон бар ин боваранд, ки ин вазъ ба обрӯи Эрдуғон бетаъсир намемонад. Як танқид аз сиёсати ҳукумати ӯ ин аст, ки бештар ба маҳсулоти воридотӣ такя мекунад, на тавлиди он дар дохили кишвар.