То замони баргузории интихоботи президентӣ 18 рӯзи дигар мондааст. Ин нахустин маъракаи сиёсӣ дар Тоҷикистон аст, ки дар шароити пандемияи COVID-19 ва нигарониҳо аз густариши бемории ҳамагир баргузор мешавад.
Бархе аз сокинону коршиносон ба овоздиҳии онлайн даъват доранд. Масъулони Кумисюни марказии интихобот ва раъйпурсӣ (КМИР) гуфтанд, кишварҳои дигар интихоботро дар шароити пандемия таҷруба карданд ва Тоҷикистон низ маъракаро бо риояи қоидаҳои беҳдоштӣ анҷом медиҳад.
Дар саросари кишвар 68 ҳавза ва 3375 қитъаи овоздиҳӣ ташкил кардаанд. Барои иштирок дар интихоботи президентии Тоҷикистон панҷ номзад сабтином шуданд.
ОВОЗДИҲӢ ДАР ҲУҶРАҲО Ё МАЙДОН?
Бархе аз сокинон мегӯянд, агар мақомот воқеан ба раъйи онҳо эҳтиром доранд, бояд чораҳои беҳдоштиро ҷиддӣ бигиранд, то маъракаи сиёсӣ ба манбаи густариши беморӣ табдил нашавад. Тоҳир Лашкаров дар Душанбе ронанда аст ва мегӯяд, "беҳтар аст, раъйдиҳӣ на дар ҳуҷраҳои хурду баста, балки дар хиёбон ё майдонҳо сурат бигирад. Маводи беҳдоштиро бисёртар гузоранд."
Як мушоҳидаи мо дар чанд нуқтаи овоздиҳӣ дар пойтахти Тоҷикистон нишон дод, ки масъулон дар баробари феҳрасти интихобкунандаҳо ва санадҳои дигари муҳим, ҳамчунин, маҳлулҳои беҳдоштӣ гузоштаанд.
Зарифбой Ҳусейнов, раиси кумисюни қитъаи интихоботии рақами 11 дар ноҳияи Шоҳмансур ба Радиои Озодӣ гуфт, инҷоро барои бештар аз ҳазор овоздиҳанда омода кардаанд. Вай афзуд, "омодагии участкаҳо аз 17-уми август оғоз шуда, то имрӯз пурра ба анҷом расидааст. Участка аз хонаи модару кӯдак, нуқтаи хизматрасонии тиббӣ, кабинаи овоздиҳӣ ва утоқи иттилоотӣ иборат аст."
ШИНОСНОМА, НИҚОБИ ТИББӢ ВА...
Масъулони қитъаҳои раъйдиҳӣ мегӯянд, ҳар сокине, ки вориди участкаҳои интихоботӣ мешавад, бояд дар баробари доштани шиноснома ё ҳуҷҷати тасдиқкунандаи шахсият, ҳатман ниқоби тиббӣ ва дастпӯш дошта бошад ва фосилаи ҷисмониро, ки ду метр таъин шудааст, риоя кунад.
"Дар дохили ҳуҷраҳои овоздиҳӣ маҳлулҳои беҳдоштӣ гузошта шудааст. Ҳар шахс дар баробари он ки дастонашро дар берун пок мекунад, дар дохили ҳуҷраҳо ҳам имкони безарар кардани дастонашро доранд", -- гуфт мусоҳиби мо.
Марям Ғиёсова, котиби кумисюни қитъаи интихоботии рақами 7 гуфт, бо дастури ҳавзаи интихоботии ноҳияи Шоҳмансур ба хонаи сокинон рафта, аъзои хонаводаҳои қобили раъйро аз рӯйи шиносномаҳояшон ба қайд гирифтанд. Вай ҳамчунин гуфт, тасмим доранд, ҳангоми тақсими даъватнома ба овоздиҳанда пӯшидани ниқоби тиббӣ ва риояи қоидаҳои беҳдоштиро таъкид хоҳанд кард.
Дар Тоҷикистон ҳудуди 5 миллион кас ҳаққи овоздиҳӣ доранд. Таҳлилгарон мегӯянд, дар сурати ширкати нисфе аз онҳо дар интихобот хатари васеъ паҳн шудани беморӣ вуҷуд дорад. Бархе аз коршиносон дар чунин вазъият овоздиҳии онлайнро тавсия медиҳанд, то амнияти мардум аз беморӣ бештар таъмин карда мешуд.
Гузориши видеоӣ дар инҷост:
ЧАРО БА РАЪЙДИҲИИ ОНЛАЙН РОЗӢ НЕСТАНД?
Маҳдӣ Собир, таҳлилгари тоҷик гуфт: "Агар Тоҷикистон аз нигоҳи фанновариҳои иттилоотӣ як кишвари пешрафта мебуд, овоздиҳии онлайн метавонист, беҳтарин роҳ барои ҷилавгирӣ аз сирояти беморӣ ва тақаллуб мешуд. Аммо ба ҳама маълум аст, ки дар кишвари мо имкон надорад."
Масъулони КМИРТ дар як посухи расмӣ ба Радиои Озодӣ дар ин бора навиштанд: «......Конститутсия ва Қонуни конститутсионӣ "Дар бораи интихоботи президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон" интихоботи раёсатҷумҳуриро аз тарафи шаҳрвандон дар асоси ҳуқуқи интихоботии умумӣ, баробар ва мустақим бо овоздиҳии пинҳонӣ муқаррар намудааст. Шакли дигари овоздиҳӣ дар қонунгузории кишвар муқаррар нашудааст».
Мутахассисони Созмони Ҷаҳонии Беҳдошт машварат додаанд, ки назорати қоидаҳои беҳдоштӣ дар ин маъракаи серодам ҷиддӣ гирифта шавад. Ин ниҳоди байналмилалӣ, аз ҷумла гуфтааст, интихобот, ки маъракаи серодам аст, метавонад, сабаби паҳншавии фавқулодаи беморӣ гардад, барои ҳамин, тамоми ниҳодҳо, аз ҷумла Вазорати тандурустӣ, ҷомеаи шаҳрвандӣ ва худи сокинон бояд эҳтиёткор бошанд.
ТОҶИКИСТОН ДАР АҲДИ КОРОНАВИРУС
Пизишкон ҳузури ҳамтоёни худро дар марказҳои овоздиҳӣ муҳим медонанд.
То имрӯз коронавируси дар Тоҷикистон ба тақрибан даҳ ҳазор кас сироят кардааст. Ба иттилои расмӣ, 73 нафар аз ин беморӣ фавтида, беш аз 80 дарсад шифо ёфтаанд.
Ҳарчанд дар кишвар расман карантин ҷорӣ нагардид, мақомот барои пешгирӣ аз паҳншавии босуръати он муҷозот таъин карданд. Аз ҷумла, барои надоштани ниқоби тиббӣ ҷарима муқаррар шудааст.
Интихоботи моҳи октябр аз соли 1994 ба ин тараф интихоботи панҷуми президентӣ дар Тоҷикистон аст. Дар чаҳор интихобот расман Эмомалӣ Раҳмон, президенти кунуниро пирӯз эълон карданд. Натиҷаи интихоботҳое, ки мақомоту кишварҳои дӯсти Тоҷикистон онро демократӣ ва созмону кишварҳои ғарбӣ ношаффофу ғайриодилона хондаанд.
