Донишманди саршинос Муҳаммадҷон Шакӯрӣ аз он ифтихор дорад, ки «дар воқеъ мардуми ориёӣ ва ба вижа тоҷикон тавонистанд, беҳтарин ҳадя ва он ҳам Наврӯзро ба ҷаҳониён бидиҳанд.»
Муҳаммадҷон Шакурӣ мегӯяд, «дар воқеъ аз он ифтихор дорам, ки дар замони ҷаҳонишавӣ - Наврӯз беҳтарин иқдоми ҷаҳонишавист ва мо тоҷикон ба ҷаҳониён ҷашни шодиву хурсандӣ, ҷашни эҳёи табиат, нав шудани ҳаёт ва суруру шодмониро ҳадя додем.»
Донишманди саршинос Муҳаммадҷон Шакурӣ
Шакурӣ мӯътақид аст, ки «таҳти ҳимояти СММ қарор гирифтани ҷашни Наврӯз аз он дарак медиҳад, ки ҷаҳониён, мо - тоҷиконро бештар бо фарҳангу тамаддуни созандаву хайрхоҳ бишиносанд.»
Аммо ин донишманди тоҷик меафзояд, «бо он ки ду сол боз Наврӯз ҷашни байналмилалист, аммо дар асл ин ид дар тӯли қарнҳо тантанаи байналмилалӣ дошт. Зеро чандин миллату кишвари ҷаҳон Наврӯзро ҷашн мегирифтанд. На фақат Тоҷикистону Эрону Афғонистон, балки ҳама кишварҳои туркии Осиёи Марказӣ то Балкан, кишварҳое зиёде ба ҳамин ном, бо номи Наврӯз, ки вожаи форсӣ-тоҷикӣ аст, ҷашн мегирифтанд ва ид мекарданд.»
Муҳаммадҷон Шакурӣ таманнои онро дорад, ки «ин ҳадяи бебаҳо ва нодир мояи хушҳоливу нишот ва сарафрозиҳои тамоми мардумони ҷаҳон бошад.»
Раҳим Масов, раиси Пажӯҳишгоҳи таъриху бостоншиносии Тоҷикистон низ моли тоҷикон будани Наврӯзро сарвати бебаҳо барои ин миллат медонад.
Вай мегӯяд, «ин ҷашн дар канори Рӯзи истиқлоли Тоҷикистон бузургтарин ид аст. Дуруст аст, ки таърихи ҷашни истиқлол мушаххас аст, ки 9-уми сентябри соли 1991 аст. Вале бо он, ки санаи дақиқи Наврӯзро мушаххас кардан душвор ҳам бошад, аммо муҳим он аст, ки ин иди арзишмандро тоҷикон, аҷдодони мардуми Тоҷикистон ба вуҷуд оварданд.»
Ҳамакнун бо мақоми байналмилалӣ касб кардани иди Наврӯз, бархе аз донишмандону олимон бар ин боваранд, ки мардуми тоҷик бояд рисолати таърихӣ ва азалии худро дар нисбати ин ҷашн дошта бошад.
Додхудо Саймиддинов, раиси кумитаи забон ва истилоҳоти Тоҷикистон мегӯяд, ин кишвар танҳо дар он сурат метавонад, рисолати худро дар қиболи Наврӯз иҷро кунад, ки «бояд як маркази наврӯзшиносӣ ташкил шавад, то масоили Наврӯз дар пояи илмӣ ҳамаҷониба баррасӣ шавад.»
Мӯъмин Қаноат, шоири саршиноси тоҷик
Ҳамчунин ба таъкиди Саймиддинов «дар ҳар як ҷашни Наврӯз бояд дастовардҳои илмии донишмандони кишварҳои ҳамзамон ва минтақа дар Тоҷикистон муаррифӣ шаванд.»
Аммо Мӯъмин Қаноат, шоири саршиноси тоҷик «Наврӯзро омили сарҷамъӣ ва муттаҳидии мардумони минтақа ва ҷаҳон ва омили ҷилавгирӣ аз ихтилофу низоъҳо медонад.
