Сабаби аз ҷомеа пинҳон мондани натиҷаҳои бозрасӣ ин аст, ки тарафҳои зидахл ба созиш расидаанд, ки ҳеҷ яке аз онҳо натиҷаҳои тафтишро нашр нахоҳад кард.
Ин бозрасӣ бо ҳадафи санҷиши шаффофият дар фаъолияти ширкати «Барқи тоҷик» ва бар пояи талаби бархе аз муассисоти молии байналмилалӣ, ки бо давлати Тоҷикистон ҳамкорӣ доранд, аз ҷумла Бонки Ҷаҳонӣ ва Сандуқи Байналмилалии Пул сурат гирифтааст.
Онро муассисаи байналмилалии аудитӣ бо номи «Бедио Юнион» анҷом дод. Қаблан як ширкати хориҷӣ фаъолияти Бонки миллии Тоҷикистонро таҳқиқ карда ва навоқиси фаровонеро ошкор ва эълом карда буд.
Люк Мойерс, намояндаи доимии Сандуқи байналмилалии пул дар Тоҷикистон дар сӯҳбат бо радиои «Озодӣ» таъйид кард, ки бозрасии фаъолияти молии ширкати «Барқи тоҷик» анҷом шуда ва дар ҷараёни он бархе аз камбуд ва навоқис аз ҷумла дар умури ҳисобдории ин ширкат ошкор шудааст.
Вай гуфт: «Дар ҷараёни бозрасии фаъолият ширкати мазкур чанд мушкили ҷиддӣ дар заминаи ҳисобдорӣ ошкор шуд, ки ин мавридҳо дар гузориш сабт шудаанд, аммо натиҷаҳои ин пажӯҳиш махфӣ хоҳад буд.»
Намояндаи доимии Сандуқи байналмилалии пул афзуд, ки таҷрибаи пӯшида нигоҳ доштани натоиҷи аудит вуҷуд дорад ва ба ин далел ӯ наметавонад дар бораи бозрасии ширкати «Барқи тоҷик» маълумоти муфассал диҳад. Ба таъйиди ҳамин манбаъ, «Барқи тоҷик» барои рафъи норасоиҳои ошкоршуда нақшаҳоеро ҳамроҳ бо Бонки ҷаҳонӣ рӯи даст гирифтааст.
Сабоҳат Азимова, муовини сардори шӯъбаи барномарезии «Барқи тоҷик» гуфт, қарзе, ки Бонки Ҷаҳонӣ барои иҷрои бархе аз тавсияҳои муассисаи аудитӣ ба ширкати «Барқи тоҷик" додааст кам аст. Зеро барои табдили низоми муҳосиботии ин ширкат ва корхонаҳои тобеи он ба меъёрҳои байналмилалӣ кори саҳл нест ва маблағи зиёд талаб мекунад.
Ба гуфтаи хонум Азимова, яке дигар аз тавсияҳои пешниҳодшуда роҳандозии тарзи худкифои корхонаҳои тобеи ин ширкат аз ҷумла нерӯгоҳҳо ва шабакаҳои тақсимоти барқ аст.
Вай афзуд: "Аз аввали таъсисаш то ҳоло ширкати "Барқи тоҷик" аз рӯи меъёерҳои тоҷикӣ кор мекунад. Барои гузаштан ба меъёрҳои ҷаҳонӣ маблағи зиёд даркор аст, аммо ба ҳар ҳол мо ба чунин гузариш талош дорем."
Набуди шаффофият дар кори «Барқи тоҷик» аз сӯи расонаҳо ва коршиносон низ борҳо мавриди интиқод қарор гирифта буд. Ва Эмомалӣ Раҳмон, раиси ҷумҳурии Тоҷикистон, низ дар яке аз ҷаласаҳои ҳукумат дар оғози сол талафёбии аз андоза зиёди нерӯи барқро зери шубҳа гузошта, ба ин далел роҳбарони ин ширкатро аз вазифаҳо барканор карда буд.
Ҳоҷимуҳаммад Умаров, иқтисоддони тоҷик, ки таҷрибаи кор дар созмонҳои байнулмилалиро дорад, аз тасмими махфӣ нигаҳ доштани натиҷаҳои аудити «Барқи тоҷик» изҳори тааҷҷуб кард.
Оқои Умаров гуфт эълом накардани натоиҷи аудити як ширкати ниҳоят бузурги давлатӣ метавонад аз ангезаҳои сиёсӣ дур набошад, вале эҳтимолан нақши фасод дар инҷо бештар бошад.
Ӯ мегӯяд: "Ман фикр мекунам, ки ин ҷо эҳтимолан манфиатҳо ба ҳам пайваст шуда бошанд. Вақте ки сухан аз "Барқи тоҷик" меравад, мо медонем, ки он ҷо ҳолатҳои фасод хеле зиёд аст. Эҳтимол чунин ҳолатҳоро пайдо карданд, аммо намехоҳанд, дар ин бора рӯирост дар байни мардум гап зананд."
Аммо бозрасии фаъолияти корхонаҳои давлатии Тоҷикистон бо талаби созмонҳои байналмилалиимолӣ барои бори авал сурат намегирад.
Бо тақозои бархе аз ин созмонҳо фаъолияти Бонки миллии Тоҷикистон зери раҳбарии Муродалӣ Алимардон таҳқиқ шуда наздики 1 миллиард доллари қарзи беруна, ки ғайримақсаднок масраф шудааст, ошкор шуд ва натоиҷи ин пажӯҳиш дар матбуот ба нашр расид.
Аммо Люк Мойерс, намояндаи Сандуқи байналмилалии пул изҳор дошт, ки бозрасии фаъолияти Бонки миллии Тоҷикистон як ҳолати махсус буд ва эҳтимол ангезаҳои сиёсӣ низ дошт.
Аммо вай илова кард, натиҷаҳои таҳқиқи корхонаи алюмини Тоҷикистон -- Талко, яке аз бузургтарин ширкатҳои саноатии кившар низ, ки аз сӯи як муассисаи аудитӣ омӯхта мешавад, ошкор нахоҳад шуд.
Зимнан бозрасии фаъолияти «Барқи тоҷик» аз рӯи санадҳои соли 2007 анҷом шудааст ва барои таҳқиқи фаъолияти он дар солҳои 2006 ва 2008 маълумот ва асноди зарурӣ омода набудааст.
Вақте ки сухан аз "Барқи тоҷик" меравад, мо медонем, ки он ҷо ҳолатҳои фасод хеле зиёд аст. Эҳтимол чунин ҳолатҳоро пайдо карданд, аммо намехоҳанд, дар ин бора рӯирост дар байни мардум гап зананд...
Ин бозрасӣ бо ҳадафи санҷиши шаффофият дар фаъолияти ширкати «Барқи тоҷик» ва бар пояи талаби бархе аз муассисоти молии байналмилалӣ, ки бо давлати Тоҷикистон ҳамкорӣ доранд, аз ҷумла Бонки Ҷаҳонӣ ва Сандуқи Байналмилалии Пул сурат гирифтааст.
Онро муассисаи байналмилалии аудитӣ бо номи «Бедио Юнион» анҷом дод. Қаблан як ширкати хориҷӣ фаъолияти Бонки миллии Тоҷикистонро таҳқиқ карда ва навоқиси фаровонеро ошкор ва эълом карда буд.
Люк Мойерс, намояндаи доимии Сандуқи байналмилалии пул дар Тоҷикистон дар сӯҳбат бо радиои «Озодӣ» таъйид кард, ки бозрасии фаъолияти молии ширкати «Барқи тоҷик» анҷом шуда ва дар ҷараёни он бархе аз камбуд ва навоқис аз ҷумла дар умури ҳисобдории ин ширкат ошкор шудааст.
Вай гуфт: «Дар ҷараёни бозрасии фаъолият ширкати мазкур чанд мушкили ҷиддӣ дар заминаи ҳисобдорӣ ошкор шуд, ки ин мавридҳо дар гузориш сабт шудаанд, аммо натиҷаҳои ин пажӯҳиш махфӣ хоҳад буд.»
Намояндаи доимии Сандуқи байналмилалии пул афзуд, ки таҷрибаи пӯшида нигоҳ доштани натоиҷи аудит вуҷуд дорад ва ба ин далел ӯ наметавонад дар бораи бозрасии ширкати «Барқи тоҷик» маълумоти муфассал диҳад. Ба таъйиди ҳамин манбаъ, «Барқи тоҷик» барои рафъи норасоиҳои ошкоршуда нақшаҳоеро ҳамроҳ бо Бонки ҷаҳонӣ рӯи даст гирифтааст.
Сабоҳат Азимова, муовини сардори шӯъбаи барномарезии «Барқи тоҷик» гуфт, қарзе, ки Бонки Ҷаҳонӣ барои иҷрои бархе аз тавсияҳои муассисаи аудитӣ ба ширкати «Барқи тоҷик" додааст кам аст. Зеро барои табдили низоми муҳосиботии ин ширкат ва корхонаҳои тобеи он ба меъёрҳои байналмилалӣ кори саҳл нест ва маблағи зиёд талаб мекунад.
Ба гуфтаи хонум Азимова, яке дигар аз тавсияҳои пешниҳодшуда роҳандозии тарзи худкифои корхонаҳои тобеи ин ширкат аз ҷумла нерӯгоҳҳо ва шабакаҳои тақсимоти барқ аст.
Вай афзуд: "Аз аввали таъсисаш то ҳоло ширкати "Барқи тоҷик" аз рӯи меъёерҳои тоҷикӣ кор мекунад. Барои гузаштан ба меъёрҳои ҷаҳонӣ маблағи зиёд даркор аст, аммо ба ҳар ҳол мо ба чунин гузариш талош дорем."
Набуди шаффофият дар кори «Барқи тоҷик» аз сӯи расонаҳо ва коршиносон низ борҳо мавриди интиқод қарор гирифта буд. Ва Эмомалӣ Раҳмон, раиси ҷумҳурии Тоҷикистон, низ дар яке аз ҷаласаҳои ҳукумат дар оғози сол талафёбии аз андоза зиёди нерӯи барқро зери шубҳа гузошта, ба ин далел роҳбарони ин ширкатро аз вазифаҳо барканор карда буд.
Ҳоҷимуҳаммад Умаров, иқтисоддони тоҷик, ки таҷрибаи кор дар созмонҳои байнулмилалиро дорад, аз тасмими махфӣ нигаҳ доштани натиҷаҳои аудити «Барқи тоҷик» изҳори тааҷҷуб кард.
Оқои Умаров гуфт эълом накардани натоиҷи аудити як ширкати ниҳоят бузурги давлатӣ метавонад аз ангезаҳои сиёсӣ дур набошад, вале эҳтимолан нақши фасод дар инҷо бештар бошад.
Ӯ мегӯяд: "Ман фикр мекунам, ки ин ҷо эҳтимолан манфиатҳо ба ҳам пайваст шуда бошанд. Вақте ки сухан аз "Барқи тоҷик" меравад, мо медонем, ки он ҷо ҳолатҳои фасод хеле зиёд аст. Эҳтимол чунин ҳолатҳоро пайдо карданд, аммо намехоҳанд, дар ин бора рӯирост дар байни мардум гап зананд."
Аммо бозрасии фаъолияти корхонаҳои давлатии Тоҷикистон бо талаби созмонҳои байналмилалиимолӣ барои бори авал сурат намегирад.
Бо тақозои бархе аз ин созмонҳо фаъолияти Бонки миллии Тоҷикистон зери раҳбарии Муродалӣ Алимардон таҳқиқ шуда наздики 1 миллиард доллари қарзи беруна, ки ғайримақсаднок масраф шудааст, ошкор шуд ва натоиҷи ин пажӯҳиш дар матбуот ба нашр расид.
Аммо Люк Мойерс, намояндаи Сандуқи байналмилалии пул изҳор дошт, ки бозрасии фаъолияти Бонки миллии Тоҷикистон як ҳолати махсус буд ва эҳтимол ангезаҳои сиёсӣ низ дошт.
Аммо вай илова кард, натиҷаҳои таҳқиқи корхонаи алюмини Тоҷикистон -- Талко, яке аз бузургтарин ширкатҳои саноатии кившар низ, ки аз сӯи як муассисаи аудитӣ омӯхта мешавад, ошкор нахоҳад шуд.
Зимнан бозрасии фаъолияти «Барқи тоҷик» аз рӯи санадҳои соли 2007 анҷом шудааст ва барои таҳқиқи фаъолияти он дар солҳои 2006 ва 2008 маълумот ва асноди зарурӣ омода набудааст.
