Дар маҷмуъ, номзадии шаш нафар пешбарӣ шудааст, вале дар ин миён маълум нест, ки намояндагони Ҳизби ислоҳоти иқтисодӣ ба ҷонибдорӣ аз номзади худ чӣ қадар имзо гирифтанд. Рустам Раҳматзода, раиси ҳизб, ба зангҳои паёпайи мо посух надод.
Фаромуз Иргашев, сокини 30-солаи шаҳри Хоруғ, ки мехоҳад бо роҳи худпешбарӣ дар интихобот ширкат ҷӯяд, гуфт, ба тарафдорияш 70 ҳазор имзо ҷамъ овард. Ин дар ҳолест, ки довталабони мансаби президент вазифадоранд, ризояти панҷ дарсади интихобкунандаҳо ё имзои 260 ҳазор касро бигиранд.
Усмонзода 285 ҳазор ва Ғаффоров 295 ҳазор имзо гирифтаанд
Рӯзи 11-уми сентябр, моҳе пеш аз интихоботи президентӣ, муҳлати ҷамъ кардани имзоҳо ба тарафдорӣ аз номзадҳо ба поён расид. Кумисюни марказии интихобот ва раъйпурсӣ то 15-уми сентябр имзоҳоро тафтиш ва номзадҳоро сабтином хоҳад кард.
Саидҷаъфар Усмонзода, раиси Ҳизби демократи Тоҷикистон, дар суҳбат бо Радиои Озодӣ гуфт, 285 ҳазор имзо ҷамъ карданд.
Абдуҳалим Ғаффорзода, раиси Ҳизби сотсиалист иддао кард, ки 295 ҳазор имзо гирифтанд.
Масъулони Ҳизби халқии демократӣ, аграрӣ ва коммунист низ гуфтанд, ки имзоҳои заруриро ҷамъ овардаанд, вале рақами мушаххасеро ба забон наоварданд.
Ваъдаи Иргашев ба мардум
Фаромуз Иргашев, довталаби мансаби президенти Тоҷикистон, ки мехоҳад аз роҳи худпешбарӣ номзад шавад, рӯзи 11-уми сентябр дар як баромади видеоӣ аз шаҳрвандон хост, ба тарафдории ӯ имзо гузошта, барояш фиристанд. Ҳуқуқшиноси ҷавон афзуд, дар сурати сабти ном нашудан дар интихобот имзоҳоро нобуд мекунад, то барои шаҳрвандон мушкил пеш наояд.
Маъракаи имсолаи ҷамъоварии имзо ба фарқ аз интихоботҳои пешина сокит гузашт ва ҳеч яке аз ҳизбҳо аз ҷараёни ин кор аксу навор нашр накарданд. Ба дархостҳои зиёди мо дар бораи мушоҳидаи рӯйхати имзоҳои ҷамъшуда низ посухи рад доданд. Намояндагони баъзе аз ҳизбҳо гуфтанд, ки рӯйхатро ба КМИРТ супориданд, бархеи дигар гуфтанд, дидани рӯйхат мумкин нест.
Бо ин вазъ шубҳаҳо дар бораи тавоноии ҳизбҳо ба ҷамъоварии то 260 ҳазор имзо зиёд аст. Заррагул Мирасанова, муовини раиси Ҳизби коммунисти Тоҷикистон, дар посух ба ин гуна шубаҳаҳо гуфт, “тавонистем, қудрату тавоноӣ дорем.”
Шикояти донишҷӯён
Намояндагони ҳизбҳои дигар ҳам посухи ҳамсон доданд. Абдуҳалим Ғаффорзода, раиси Ҳизби сотсиалистӣ гуфт, сарусадо дар бораи ҷамъоварӣ шудани имзоҳо аз сӯйи мақомоти маҳаллӣ беасос аст: “Ин корро ҳеч кас накардааст. Маърака бисёр хуб буд, бачаҳои мо хона ба хона рафта, имзо ҷамъ карданд.”
Ин дар ҳолест, ки баъзе аз донишҷӯёни мактабҳои олии Тоҷикистон ба Радиои Озодӣ гуфтанд, устодон аз онҳо талаб кардаанд, дар зери варақаҳо ба тарафдорӣ аз номзадҳо имзо гузоранд. Масъулони баъзе аз ҳизбҳои сиёсӣ мегӯянд, аз донишҷӯён низ имзо гирифтанд, аммо ин кор ихтиёрӣ буд.
Дар интихоботи гузашта номзади нерӯҳои ислоҳотхоҳи Тоҷикистон Ойниҳол Бобоназарова тайи як маърака натавонист буд 210 ҳазор имзои заруриро ҷамъ биоварад ва танҳо ба ҳамин далел ба марҳилаи асосии интихобот роҳ наёфт.
Шубҳаи коршиносон
Бо таваҷҷуҳ ба он, таҳлилгарон мегӯянд, гирифтани 260 ҳазор имзо дар Тоҷикистон кори мушкил аст ва бештари аҳзоб чунин тавоноиро надоранд. Азизи Нақибзод, рӯзноманигор ва таҳлилгари тоҷик, мегӯяд, ба тавоноии ҳизби ҳокими халқӣ-демократӣ ва коммунист то ҷое метавон бовар кард, ки ин миқдор имзо ҷамъ кардаанд.
Вале ба қавли ӯ, ба тавоноии ҳизбҳои дигар дар бораи ҷамъ кардани имзои панҷ дарсад аз интихобкунандаҳо наметавон мутмаин буд. “Дар ҳоле ки бештари мардум на шахсиятҳои ҳизбро мешиносанду на барномаи ин ҳизбро хондаанд. Мо дар ҳеч куҷо нахондем, ки барномаи ҳизб тақсим шуда бошад ё дар расонаҳо тарғиб карда бошанд. Пас, аз куҷо метавон бовар кард, ки инҳо 250 ҳазор имзо ҷамъ карданд,” -- суол гузошт ӯ.
Нақибзод афзуд, мақомоти маҳаллӣ ба ҷамъ кардани имзо барои номзадҳои пешбаришуда аз ҳизбҳо манфиатдор аст, чун ҳукумат мехоҳад “интихоботро машруият бахшад, то мардум ба ҳақиқӣ буданаш мардум бовар кунанд.”
Масъулини ҳизбҳо чунин шубҳаву суолгузориро беасос шумурданд.
Интихоботи навбатии президентӣ дар Тоҷикистон рӯзи 11-уми октябр баргузор мешавад. Маъракаи таблиғи номзадҳо баъд аз рӯзи 15-уми сентябр оғоз мешавад. Ягона нерӯи мухолиф дар дохили кишвар, Ҳизби сотсиал-демократи Тоҷикистон эълон кард, ки интихоботро таҳрим ё бойкот мекунад.