Мадина мегӯяд: "Бо ӯ саволу ҷавоб карданд. Гуфт, чӣ кор кунам, на пуле дорам ва на ҷои зист, ба куҷо барам ӯро? Ин зани муҳоҷире аз Қирғизистон буд, аммо дар байни занони муҳоҷири тоҷик ҳам ин ҳолат ҳаст."
Мадина дертар инро ҳам шунид, ки занони зиёде дар зоишгоҳҳо аз тифлакони худ рӯ мегардонанд ва ба осонӣ аризаи радди фарзанди хешро имзо мекунанд. Вақте мешунид, зани тоҷике чунин кардааст, нанги миллияш бедор мешуд ва ҳангоме хабар меомад, ки ин кор аз зани қирғиз ё ӯзбак баромадаст, номуси динияш.
Аммо вақте ҳамроҳи ҳунарпешаи синемои Русия, Меҳмоншо Меҳмоншоев, бори нахуст ба яке аз парваришгоҳҳои Маскав қадам ниҳод ва кӯдакони зебои тоҷикро дар он ҷо дид, беихтиёр ашк аз чашмонаш равон шуд. "Ман ба ваҳшат омадам. Худ аз худ, дар дили худ фарёд задам, ки чаро? Кадом модар ин гуна дили санг дорад ва ё ин гуна ночор шудааст, ки аз фарзанди худаш даст кашад?" ЧАРО ЧУНИН МЕШАВАД?
Муҳоҷирати афзояндаи занон аз кишварҳои Осиёи Марказӣ ба зиёд шудани теъдоди навзодони матрук дар Русия сабаб гаштааст. Мақомоти Русия мегӯянд, танҳо дар як-ду соли охир сангинии ин масъаларо дарёфтаанд ва ҳоло теъдоди чунин кӯдакон танҳо дар вилояти Маскав ба 6 000 нафар мерасад.
Навборбардорӣ. Меҳмоншоҳ бо духтарчаае нишастааст.
Бисёриҳо бо шунидани ин арқом занонро ба бадахлоқӣ ва бемасъулиятӣ гунаҳкор мекунанд. Вале Меҳмоншоҳ мегӯяд: "Дар ин ҷо фақат занонро айбдор кардан мумкин нест. Бисёр мардҳо ҳам гунаҳкоранд. Онҳо ҳамдиёрони худро ба ишқварзӣ мойил ё маҷбур мекунанд. Гоҳо никоҳи мусулмонӣ ҳам мекунанд, ҳамхоба мешаванд ва баъд мегурезанд. Ҳамин чанд рӯз пеш духтараке зоид. Дар як таҳхона. Худаш аз Узбакистон ва шавҳараш аз Тоҷикистон будааст. Никоҳ доштаанд. Аммо падари кӯдак фирор кард. Ҳоло ин духтар намедонад, чӣ кор кунад. Гуфт, кӯдакро мепартояд. Мо ба вай ёрдамм кардем, қабул кард ва ба ватанаш фиристодем. Ду духтари дигар буданд. Ҳарду тоҷик. Соли таваллудашон 1992. Онҳоро дар бозори Черкиз касоне таҷовуз кардаанд. Зоиданд. Худашон кӯдак, намедонанд, чӣ кунанд."
Баъзеҳоро волидайнашон аз Тоҷикистон ё Узбакистону Қирғизистон таҳдид мекунанд, ки бо кӯдак барнагарданд ва хонадонро шармсор накунанд. Баъзеи дигар пуле надоранд ва мехоҳанд, кор кунанд, аммо бо кӯдаки хурдсол касе ба онҳо манзили иҷора намедиҳад ва касе ҳам сарпарастии тифлро ба зимма намегирад.
Чанде аз занони тоҷик, бо сабаби надонистани забони русӣ ва ҳуқуқҳои худ ба асноде имзо гузоштаанд, ки тибқи онҳо гӯё аз фарзандашон даст кашидаанд. Акнун танҳо додгоҳ метавонад, кӯдакро ба онҳо баргардонад.
САРОҒОЗИ ТАШАББУС
Меҳмоншо Меҳмоншоев ва Мадина Юлдошева, ки бо пешниҳоди Департаменти умури оила ва ҷавонони ҳукумати шаҳри Маскав ва дар як қатор бо намояндагони диаспораҳои дигари миллии Русия аз чанд парваришгоҳ дидан мекарданд, дар поёни сафари андӯҳомез тасмим гирифтанд, ки барои ҳалли мушкил ё сабуктар кардани он бояд коре кунанд.
Ба гуфтаи Мадина, мушкили равониро метавон бо сухан ҳал кард, аммо баъдан мушкилоти ҳуқуқӣ ва иҷтимоӣ пайдо мешаванд, ки бе мадади ҳамагонӣ онҳоро ҳал кардан номумкин аст. Гоҳо аз надонистани забон ва қонунҳои русӣ занони тоҷик иштибоҳан санади радди фарзандро имзо кардаанд ва акнун танҳо додгоҳ метавонад, кӯдакро ба онҳо баргардонад. Дигаре аз тарси он ки пизишкон пул талаб мекунанду ӯ надорад, кӯдакашро партофта, аз зоишгоҳ фирор кардааст. Баъзан дарвоқеъ пизишкони бевиҷдоне шиносномаи занонро мусодира ва дастмузд талаб мекунанд.
Мадина ва Меҳмоншо тавонистаанд, дар чанде аз чунин маворид мушкилро ҳал кунанд ва аз ин лиҳоз сабтиноми расмии созмони онҳо дар Вазорати адлияи Русия ҳаётан муҳим будааст.
Дар филм лаҳзаҳое ҳаст, ки одамони безурёт дар орзуи кӯдак солҳо ба мазорҳо мераванд, қурбонӣ мекунанду дуо мефиристанд, аммо модароне бо як имзои худ кӯдакеро, ки ба дунё овардаанд, ҳаволаи тақдир дар дунёи бераҳм мекунанд.
Мадина ва Меҳмоншоҳ мегӯянд, онҳо тасмим гирифтанд, ки бо ҳамдиёрони худ маҳдуд нашаванд. Кӯдакон ва сарнавишти онҳо, қатъи назар аз миллияту қавмият дили онҳоро ба дард меорад. Дар поёни сӯҳбат Меҳмоншо боз таъкид кард: "Баъзеҳо "кӯдаки ҳаромӣ" мегӯянд. Кӯдак ҳаромӣ нест, балки падару модараш, ки корро карданд ва ба ин ҷо расонданд, ҳаромиянд. Кӯдак фаришта аст!"
Орзуи ду фарзанди Тоҷикистон дар ҳифзи ҳаққи кӯдакони ғурбат ин аст, ки як манзиле бисозанд ва занон бо атфоли худ он ҷо бимонанду агар чанде аз онҳо кор кунанд, чанде дигар хоҳанд тавонист кӯдаконро парасторӣ намоянд. Онҳо ҳамчунин умедворанд, ки ҳукуматҳои Осиёи Марказӣ низ ба ин масъала таваҷҷӯҳ зоҳир хоҳанд кард ва ба кӯмаки кӯдакони муҳоҷират хоҳанд расид.
Мақомоти Русия гуфтаанд, агар дар Тоҷикистон ашхосе ҳастанд, ки мехоҳанд, кӯдакони бепарастори тоҷик дар Русияро фарзанд хонанд ва ба Тоҷикистон бозгардонанд, ба онҳо кӯмак хоҳанд кард. Аммо ба қавли Мадина ва Меҳмоншо ин кори душвор ва пур аз коғазбозист, ки бе дахолати ҳукумати Тоҷикистон ва сафорати он дар Маскав осон намешавад.
Созмони “Маро бигир, модар” ё “Даргил наник” нақшаҳои зиёде дорад, аммо бепул аст ва хеле мамнун мешавад, агар хоҳишмандон битавонанд ба он кӯмак кунанд.
