Роҳбалад, либоси занона ва бағоҷ
Шахсоне, ки аз хидмати ҳарбӣ мегурезанд, барои “роҳбаландон” то ду ҳазор доллар медиҳанд, вале касе барояшон кафолати сафари бехатарро намедиҳад.
Ҳуқуқдон Роман Лихачев аз як парвандаи ҷиноӣ мисол овард: “Вақте ба сарҳад наздик шуданд, роҳбалад мегӯяд, як километр дуртар дидбонгоҳи марзӣ аст ва ӯ бояд аз майдон давида гузарад. Мард розӣ намешавад. Мегӯяд, ӯро мепаронанд. Роҳбалад посух додааст, ки бале марзбонҳо мепаронанд, вале ба эҳтимоли зиёд тирҳо намерасанд, зеро ин масъала бо онҳо мувофиқа шудааст. Ва мард ночор ҳам пул додаву ҳам ҷони худро дар хатар монда аз майдон давида мегузарад.”
Дар аксҳое, ки дар гӯшаҳои мухталифи ҷаҳон нашр мешаванд, ҳамватанони синни даъватиро мебинем, ки ҳаққи ба таъхир андохтани хидматро надоранд, вале ба ҳар роҳе ба хориҷ рафтаанд.
Баъзеҳо барои фирор аз артиш пӯшидани либоси занона ё ҳангоми гузаштан аз сарҳад пинҳон шудан дар бағоҷи мошинро интихоб карданд. Аз чашми марзбонон дур намонданд. Чунин ҳолатҳо асосан дар оғози ҳамлаи васеъмиқёс сабт мешуданд.
Баъдан сохтакорӣ намудани ҳуҷҷатҳои коммисариати ҳарбӣ рӯи кор омад. Барои мисол, дар аввали имсол маъмурони интизомӣ як гурӯҳ аз пизишконеро боздошт карданд, ки ба фурӯши шаҳодатномаҳо машғул буданд.
Як намояндаи Хадамоти марзбонии Украина гуфт, "шахсони сини даъват бо пардохтани аз 5 то 10 ҳазор доллар бо ҳуҷҷатҳои комилан қонунӣ кишварро тарк мекарданд. Дар умум боздоштшудаҳо аз ин роҳи ғайриқонунӣ ба беш аз 30 нафар барои рафтан ба хориҷа мусоидат намудаанд.”
Таҳсил дар хориҷа?
Роман Лихачев мегӯяд, "бо дарназардошти он ки бештари роҳҳои ғайриқонунӣ ошкору пешгирӣ мешаванд, талабот мемонад, нарх низ торафт боло меравад."
Феълан шабакаҳои интернетӣ аз эълонҳое ба мисли пешниҳоди ҳуҷҷат барои дохил шудан ба донишгоҳҳои хориҷӣ, ҳамроҳии маъюбон ё издивоҷи қалбакӣ бо модари се фарзанди хурдсол пур шудааст. Мақомоти интизомӣ чунин пешниҳодҳоро дар бозори сиёҳ фаъолона назорат мебаранд. Як роҳи дигар тавассути низоми “Шлях” аст. Он ба мардони синни сарбозӣ, ки ёрии башардӯстона ё дору мебаранд, имкон медиҳад, то шаст рӯз аз кишвар берун раванд.
"Агар шахс ризокор аст ва ба ҷузъу томҳои Қувваҳои Мусаллаҳи Украина ва воҳидҳои дигари ҳарбӣ кумак мекунад, дақиқ ҷавоб медиҳад, ки дафъаи гузашта бо кадом мақсад рафтааст. Ё бо кадом ҳадаф ӯ ҳоло ба хориҷа меравад ва барои муҳофизони Украина чӣ меорад,” – Андрей Демченко, намояндаи Хадамоти марзбонии Украина.
ИНЧУНИН, БИХОНЕД: "Бовар дорем, рӯзе ба хона бармегардем". Зиндагии оилаи паноҳҷӯёни украинӣ дар Амрико. ВИДЕОАммо ба гуфтаи ҳуқуқшиносон ҳанӯз ҳам шахсоне ёфт мешаванд, ки аз чунин иҷозатномаҳо суистифода мекунанд. Роман Лихачев гуфт: "То ба ҳол омори дақиқе нест, ки чанд нафар тавассути системаи Шлях рафтаанд ва чанд нафари онҳо баргаштаанд. Мо дар аксҳое, ки дар гӯшаҳои мухталифи ҷаҳон нашр мешаванд, ҳамватанони синни даъватиро мебинем, ки ҳаққи ба таъхир андохтани хидматро надоранд, вале ба ҳар роҳе ба хориҷ рафтаанд."
Ба қавли марзбонон, аз оғози ҳамлаи васеъмиқёс, беш аз 11 ҳазор нафарро ҳангоми кӯшиши фирор аз Украина тариқи роҳҳои ғайриқонунӣ дастгир кардаанд. Зиёда аз чаҳор ҳазор нафар афроди синни даъватӣ талош намудаанд, ки бо ҳуҷҷатҳои қалбакӣ аз назорати сарҳадӣ гузаранд. Дар ҳамин ҳол, ҷарима барои ғайриқонунӣ гузаштан аз марз то 8500 гривна ё 230 долларро ташкил медиҳад.
Муовини раиси пулиси миллии Украина Максим Сутскиридзе мегӯяд, "ин қонуншиканӣ бояд ҷазои ҷиноӣ дошта бошад. Айни замон танҳо ҷавобгарии маъмурӣ аст. Фикр мекунам, дар ин замони барои давлат муҳим ин кофӣ нест."
Ҳоло маълум нест, ки чӣ теъдод аз шаҳрвандони Украина бо роҳи ғайриқонунӣ кишварро тарк кардаанд, вале онҳо бо гузаштани се моҳ аз мӯҳлати қонуншикании маъмурӣ бе мушкил метавонанд ба ватан баргарданд.