Дар Амрико, ки мисли Тоҷикистон мардум аз оби пиряхҳо истифода мебаранд, усулҳои нави андозагирӣ истифода мешавад, ки ба идораи дурусту босамари захираҳои об мусоидат мекунад.
Резиши барф дар кӯҳистони Колорадо дар 20 соли гузашта бениҳоят кам шудааст. Оқибаташ ҳам оби камтар барои ин минтақаи хушки Амрикост.
Ноа Молотч, муҳаққиқи Пажӯҳишгоҳи масоили Арктика ва Алп дар Колорадо, мегӯяд: “Дар иёлоти ғарбии Амрико манобеи оби ошомидании 60 миллион нафар барф аст ва дар саросари ҷаҳон аз як миллиард нафар."
Молотч абзорҳои онлайниро ба кор мебарад, ки андозаи оберо пешбинӣ мекунанд, ки аз барф ҳосил мешавад. “Ранги кабуди тира, нишондиҳандаи барфи зиёд ва кабуди камранг барфи камро нишон медиҳад," - афзуд Ноа Молотч.
Тими Молотч бо истифода аз аксҳои моҳвораӣ, моделҳои компютерӣ, андозагирӣ дар маҳал, пешбинии ҳаҷми об дар рӯдхонаҳоро дақиқтар кардаанд. Молотч гуфт: "Ин иттилоъ барои мудирияти маҷрои об дар нерӯгоҳҳо, аз ҷумла ҷамъ кардан ё кай сар додани он фавқулода муҳим аст. Вақте пешбинӣ дақиқтар мешавад, истифодаи об ҳам босамартар мешавад. Яъне шумо оби зиёдтаре ба шабакаҳои обрасонӣ сар медиҳед.”
Усули дигари андозагирии қабати барф аз ҳавопаймоҳо аст, ки иҷоза медиҳад, қабати барфро бо лазер аз осмон андоза бигиранд.
Аз андозагирии дастии қабати барф ҳам иттилои зарурӣ ба даст меояд, вале пажуҳишгарон барои ингуна андозагирӣ на ҳама ҷо рафта метавонанд. Бо тағйири иқлиму кам шудани оби рӯдхонаҳо, пешбинии захираҳои барфу об, ки зиндагии мардуми зиёде ба он вобаста аст, муҳимтару ҳаётӣ мешавад.
Дар Тоҷикистон, ки кишвари болооби Осиёи Марказӣ ва сарчашмаи аслии оби ин гӯшаи хушку гарми курраи Замин аст, 65 дар сади оби минтақа ҳосил мешавад.
Дар китоби “Пиряхҳои Тоҷикистон” омадааст: “Агар дар ҳавзаи Зарафшон дар ним асри гузашта сеяки майдонҳои яхбаста бухор шуда ва ҳаҷми ях ним баробар кам шуда бошад, пас то соли 2050 ҳеҷ гуна яхе дар ин ҳавза намемонад.” Аммо ин фақат тахмин аст, чун табиат метавонад, “рафторашро ҳар сол тағйир бидиҳад”.
Гуфтугӯ