Муваффақияти овозхони зодаи Тоҷикистон аз Русия Манижа Сангин дар даври ниманиҳоии озмуни байналмилалии Eurovision шоми 18-уми май бо истиқболи гарми тарафдоронаш дар Тоҷикистону Русия рӯбарӯ шуд.
Наҷиба Усмонова модари Манижа дар Роттердам духтарашро ҳамроҳӣ мекунад ва тарҳрези бархе ҷузъиёти ҳунарнамоии духтараш, аз ҷумла, либоси мунаққаши ӯ аз порчаҳои матоъҳои рангаву гулдӯзӣ мебошад.
Наҷиба Усмонова рӯзи 19-уми май дар суҳбат бо Радиои Озодӣ гуфт, аз ҳунарнамоии Манижа бисёр розӣ аст, чунки ӯ тавонист, пайғоми аслии таронаашро дуруст бирасонад: “Занҳо набояд пойбанди қолабҳо бошанду аз пешрафту хушбахтии худ даст кашанд. Мо, занҳо, ба тағйирот омода ҳастем ва ин паёмро бисёриҳо хуб қабул карданд.” Ба гуфтаи ӯ, расонидани ҳамин пайғом муҳимтарин ҳадафи онҳо буд ва ҳоло муҳим нест, ки Манижа дар озмун ҷоеро касб мекунад ё на.
Ҳунарнамоии Манижа роҳи Русияро ба даври ниҳоиву ҳалкунандаи озмуни бонуфузи мусиқӣ ҳамвор кард. Ду моҳи баъди пешбарии номзадиаш барои ширкат дар озмун нишон дод, ин роҳ барои Манижа зоҳиран чандон ҳамвор набуд. Сар аз 8-уми март Манижа таҳти таҳқиру фишорҳои лафзиву расонаӣ қарор гирифт.
Мавҷи азиме аз корбарони шабакаҳои иҷтимоӣ ва бархе чеҳраҳои шинохтаву сиёсатмадорони Русия матни таронаи “Зани рус” (Russian Woman), либосу шеваи тақдим ва ҳам ҳуввияти овозхони 30-соларо мавриди баррасӣ қарор доданд. Кор то ҷое расид, ки Кумитаи тафтишоти Русия – идорае, ки кораш таҳқиқи ҷинояткорист, гуфт, мазмуни таронаи Манижаро мавриди санҷиш қарор медиҳад. Ҳоло вокуниши ин идораву дигар мунаққидони Манижа ба комёбии ӯ дар озмуне, ки барои Русия як муваффақияти байналмилали фарҳангӣ ба шумор меравад, маълум нест. Бархе дар шабакаҳо ҳунарнамоии Манижаро "пирӯзӣ на дар озмун, балки бар ақидаҳои нажодпарастону бадбинҳо" номидаанд.
То расидани ин овозхон ба шаҳри мизбони Eurovision ба Роттердами Ҳолланд ва як ҳафта пеш аз озмун Манижа хитоб ба бадбинҳояш гуфт: “Ҳамаи мо хислатҳои хубу бад дорем... Агар шумо дигар шудан бихоҳед, пас бояд ҷиҳатҳои бади хислати худро қабул кунед. Бачаҳо, машварати ман ин аст, ки, илтимос, мани худро омӯзед: дуруст нест, ки шумо касеро таҳқир бикунед”.
Модару оила - такягоҳу пуштибони Манижа
Наҷиба Усмонова, ки панҷ фарзандро бузург кардааст, ба саволи Радиои Озодӣ дар бораи ин ки чӣ тавр духтараш тавонист, ба ҳамаи ин зарбаҳоро тоб оварад ва дилсард нашавад, гуфт: “Муҳимтарин чиз ин оила аст. Вақте инсон як такягоҳ дораду ӯро ҳамаҷониба пуштибонӣ мекунад, муҳимтарин чиз аст. Манижаҷон ҳам худаш як шахси хайрхоҳу инсондӯст аст, зиндагиро дӯст медорад, хушбин аст. Чунин муносибаташ ба зиндагӣ ба ӯ хеле кумак кард.
Ман фарзандонамро чунин тарбия кардам, ки ҳеч гоҳ бахилӣ накунанд, дар фикри чӣ гуна будани инсонҳо набошанд. Бале, шахс бояд таҳлил кунад, вале мавқеи инсони дигарро ҳам қабул кардан даркор аст. Вақте бадбинӣ шуруъ шуд, ӯ дарк кард, ки ба бархе писанд меояд, ба дигарҳо не. Онҳо ба ин чиз ҳақ доранд. Ман онҳоро ҳамингуна тарбия кардам ва ӯ ҳам инро мефаҳмад.
Модари ман Эргашой Сангинова, ки Манижа пирӯзиашро дар даври миллии озмун дар Русия ба ӯ бахшида буд, ҳамеша мегуфтанд, ки ҳеҷ гоҳ ба каси дигар ҳасад набар. Мегуфтанд, агар як кас ба муваффақияте даст ёфт, барояш хурсандӣ кун. Боз мегуфтанд, ки “илоҳӣ корҳои ин одам нағз шаваду корҳояш пеш раванд ва дар сояи ин одам корҳои ман ҳам нағз шаванд. Аз ин рӯ, ҳамин мавқеи шаҳрвандии Манижа, инсондӯстиву дарки дигарон ба ӯ нируву қудрат бахшид, ки вазъро қабул карда дар баробараш истодагарӣ кунад”.
Вокунишҳо аз Ҳолланд, Русия ва Тоҷикистон
Мирзоолим Саидов, сардори раёсати санъати вазорати фарҳанги Тоҷикистон мегӯяд, “ҳамчун як шаҳрванд ва ҳам корманди вазорати фарҳанг аз ин дастоварде, ки як фарзанди тоҷик дар миқёси ҷаҳон муваффақ шуд, бисёр хурсандем, ҷонибдорӣ мекунем”. Ӯ рӯзи 19-уми май ба Радиои Озодӣ гуфт, ҳар вақте Манижа хост, ба Тоҷикистон биёяд, ба истиқболи гарм рӯбарӯ мешавад.
Ғаффор Сафаров, раиси Маркази фарҳангии тоҷикони Ҳолланд ба номи Рӯдакӣ дар шаҳри Роттердам, қарор дорад. Сафаров мегӯяд, мисли бисёр тоҷикони Ҳолланд, ки шуморашон 300-400 нафар мебошад, озмунро дар телевизион тамошо мекунанд, чун бо далели пандемияи коронавирус имкони ворид шудани ҳамаи хосторон ба толори консертии озмун вуҷуд надорад. «Вале боз ҳам дар ғайбат ҳаводори Манижабону ҳастем, мехоҳем, ки муваффақ бошад. Умедворем, ки дар даври ниҳоӣ ҷойи аввалро мегирад”, гуфт Ғаффор Сафаров ба Радиои Озодӣ.
Ӯ афзуд: “Манижабону номи тоҷиконро баланд бардошт, ҳарчанд ҳам аз Русия бошад, аз табори мост, аз миллати мост, ифтихори мост. Матбуоти Ҳолланд ҳам ӯро ҳамеша бо номи тоҷик ёд мекунад”. Ба гуфтаи Сафаров, матбуоти Ҳолланд ба хотири “озодандеш будани Манижа” ба ӯ “назари нек дорад ва аз ин лиҳоз тарафдораш ҳастанд”.
UNHCR дар Маскав: Қиссаи муваффақияти Манижа бояд гуфта шавад
Манижа Сангинро декабри соли 2020 Комиссариати Олии Созмони Милал lар Умури паноҳандагон ё UNHCR дар Русия сафири ҳусни нияти ин созмон номид. Динора Галахова, сухангӯи UNHCR дар Маскав мегӯяд, мисли бисёр дигарҳо шоми сешанбе ҳамаи кормандони созмон Манижаро ҳаводорӣ карданд. Ӯ гуфт: “Ба ҳайси сафири ҳусни нияти СММ мо бисёр шодем, ки ӯ ба масоили мавриди таваҷҷӯҳи мо алоқаманд аст. Ба шарофати ӯ, дар бораи паноҳандагон на танҳо тавассути рақамҳои хушк, балки дар мисоли шахсони муайян ва саргузаштҳои онҳо маълумот пайдо мекунанд. Умедворем, ки баъди ин мо барои паноҳандагони бештар ёрии худро расонида метавонем”.
UNHCR 18-уми май дар вебсайташ навишт, ки соли ҷорӣ се ҳунарпеша, ки таҷрибаи муҳоҷиратро чашидаанд, дар озмуни Eurovision ҳунарнамоӣ мекунанд. Дар баробари Манижа, инчунин Тусин Чиза, овозхони зодаи Конго, ки солҳо дар урдугоҳҳои паноҳандагии Уганда пушти сар карда, ниҳоят дар Шветсия паноҳанда шудааст, як ширкатдори дигари озмун мебошад.
Раққоси балет Аҳмад Ҷуда, ки аз ҷангҳои Сурия фирор карда дар Ҳолланд паноҳанда шудааст, дар озмун ҳунарнамоӣ мекунад. Галахова мегӯяд, “муҳоҷиру паноҳандагон ҳам инсон ҳастанд, онҳо истеъдод ва имконият доранд ва дар сурати пуштибонии онҳо дар марҳилаҳои муайян, ба бисёр дастовардҳо ноил шуда метавонанд. Илова ба ин, иродаву нирӯи дохилии онҳо кумакашон мекунанд. Ин гурӯҳ маъмулан ангезаҳои зиёде доранд ва Манижа ҳам истисно нест. Ӯ ҳам замоне аз ҷанги шаҳрвандии Тоҷикистон фирор карда, оилааш дар Русия паноҳ ёфта буд. Аз ҳамин хотир, ба назари мо, бисёр муҳим аст, ки чунин қиссаҳои муваффақиятомезро ба дигарон бигӯем”.
Шевченко: "Манижа фикри “нажодпарастҳо”-ро тағйир дода наметавонад"
Максим Шевченко журналисти шинохта дар Русия аст, ки бисёр вақт ба ҳимояти муҳоҷирон садо баланд мекунанд. Шевченко, дар суҳбат бо Радиои Озодӣ Манижаро як духтари боистеъдод номид. Ба саволи Радиои Озодӣ дар бораи ин ки то куҷо ҳунарнамоии муваффақонаи Манижа метавонад, фикри мунаққидонашро тағйир диҳад, гуфт: “ “Не, албатта, наметавонад, зеро ин қисми аҳолӣ фашистҳо, нажодпарастони этникӣ, ксенофобҳо мебошанд, ӯ ба ҳеҷ ваҷҳ ин ҳолатро иваз карда наметавонад, зеро шуури афроди дучори мушкили фикриро танҳо бо роҳи ҷиддӣ, танҳо аз роҳи ташхиси равонӣ ва табобат тағйир додан мумкин аст”.
Ба гуфтаи Шевченко, аслан рисолати Манижа ҳам ин нест. Ӯ гуфт: “Ман умуман фикр намекунам, ки Манижа бояд муносибати моро ба мардуми тоҷик, фарҳанги тоҷикон дигар кунад. Ман шахсан тарафдори онам, ки ҳуқуқи теъдоди зиёди тоҷикон - муҳоҷирони меҳнатӣ, ки дар Русия кор ва зиндагӣ мекунанд, муроот шавад”.
Чулпан Ҳаматова: Бо Манижа ифтихор мекунам
Чулпан Ҳаматова, ҳунарпешаи маъруфи театру кино ва раиси Бунёди “Подари жизнь” аст, ки бо кумак ба кӯдакони гирифтори саратон машғул аст. Дар авҷи ҳамлаҳои лафзӣ ба Манижа, дар канори овозхон қарор гирифт ва аз ӯ ҳимоят кард. Рӯзи 19 май Ҳаматова дар сӯҳбат бо Радиои Озодӣ гуфт, ки аз хабари ба даври ниҳоии Eurovision роҳ ёфтани Манижа “бисёр ифтихор мекунад” ва умедвор аст, ки Манижа дар даври ниҳоӣ пирӯз шавад. Ҳаматова айни замон гуфт, ки ҳунарнамоии Манижа мушкили бадбинии нажодиву миллиро дар Русия ҳал намекунад, чун, ба қавли ӯ, “ба назарам, чизе тағйир намеёбад, чун худи озмун ҳеч маъное надорад. Бояд тағйироти амиқ шавад ва сари ин бояд дурудароз кор кард”.
Бериашвили: Шодам, ки Русияро духтари тоҷик намояндагӣ мекунад
Овозхони муқими Маскав Этери Бериашвили мегӯяд, “аз он ки имсол як духтари тоҷик Русияро дар Eurovision намояндагӣ мекунад, бисёр шод ҳастам”. Ӯ мегӯяд, Манижа як овозхони мустақил аст ва “ҳамеша кореро кардааст, ки дилаш мехоҳад, мавзӯеро интихоб мекунад, ки худаш мехоҳад. Ин хусусияти як ҳунарманди комил аст”.
Овозхони гурҷӣ мегӯяд, Манижа тавонист бо сари баланд аз мавҷи ҳамлаҳои лафзии зиёде гузарад. “Ман дар гузаштаи начандон дур бо чунин нафароне рӯбарӯ шудам, ки дар зиндагӣ ҳеҷ арзише надоранд ва коре ҳам аз дасташон наомадааст, вале забонашон мисли теғ тез аст. Бигузор ин нафарон дар хонаҳояш нишаста заҳри баданашонро ҳамон ҷо бирезанд. Ман ҳеҷ гоҳ надидам, ки ин духтарак мувофиқи хости издиҳом кор кунад. Ӯ клипҳои бисёр мушкил месозад, мавзӯъҳои бисёр ҷиддиро матраҳ мекунад ва ба ҳарфаш гӯш мекунанд. Ман чанд донишҷӯе дорам, ки бо Манижа кор кардаанд ва онҳо мегуфтанд, ки ба ҳарфи Манижа гӯш мекунанд. Манижа - мубориз, Манижа – ғолиб аст ва то замони шурӯи Eurovision ҳам як ҳунарманди комил буд."
Манижа Ҳамроева, ки ҳоло тахаллуси Сангинро гирифтааст, соли 1991 дар хонаводаи модари омӯзгори фанни физикаи Донишгоҳи тиббии ба номи Синои шаҳри Душанбе ва падари табиб ба дунё омадааст. Ҷанги дохилӣ оиларо водор кард, ки барои ба Маскав бикӯчад ва тавре худи Манижа борҳо гуфтааст, барои бузург кардани ӯву дигар фарзандон, модар ба ҳама кор даст задааст: дар бозор майдафурӯшӣ карда равонпизишкиро омӯхтааст, ҳунарҳои дӯзандагиву пазандагӣ ҳам барои таъмини рӯзгораш кӯмак шуд.
Манижа мусиқиву забони англисиро омӯхту бо варзиш машғул шуд. Нахустин ҳунарнамоии Манижаи 12-сола дар саҳнаи калон бо тахаллуси эҷодии Ру.Кола сурат гирифт, чун талоши пайдо кардани мавқеи худ дар саҳнаи пуррақобати мусиқии замонавӣ буд. Бо вуҷуди мавҷи фишору таҳқирҳо, Манижа ҳамеша гуфтааст, ки зодаи Тоҷикистон буда, бо фарҳангу гузаштаҳояш ифтихор мекунад.
Дар ин мавзӯъ, аз ҷумла, дар нахустин мусоҳибааш бо Радиои Озодӣ дар 16-солагиш гуфт: "Ман ба ин ақида ҳастам, ки мардуми мо барои Русия хизмати зиёд мекунад. Ҳатто ҳамон рӯфтурӯби кӯчаву хиёбонҳо ҳам саҳми калон аст. Онҳо шаҳрро пок мекунанду симои Маскавро ба танзим медароранд. Мардуми мо ояндаи хуб дорад. Муносибати номатлубе, ки нисбати муҳоҷирони мо мушоҳида мешавад, аблаҳӣ асту бас ва ба ҳарфи ин афрод гӯш набояд дод, шумори онҳо кам аст".
